Ο Alexander Sergeyevich Pushkin (εξελ.: Αλεξάντρ Σεργκέγεβιτς Πούσκιν) ήταν διακεκριμένος Ρώσος ποιητής. Θεωρείται ένας εκ των θεμελιωτών της ρωσικής λογοτεχνίας.
Γεννήθηκε στη Μόσχα στις 6 Ιουνίου 1799 σε οικογένεια ευγενών. Καθώς η ανατροφή του ανατέθηκε σε Γάλλους δασκάλους, κατά τα μαθητικά του χρόνια η επαφή που είχε με τη ρωσική γλώσσα ήταν περιορισμένη. Το 1811 έφυγε από τη Μόσχα με προορισμό την Αγία Πετρούπολη προκειμένου να σπουδάσει στο Αυτοκρατορικό Λύκειο του Τσάρσκογιε Σελό, το οποίο μόλις είχε ιδρύσει ο τσάρος Αλέξανδρος Α΄. Το 1814, σε ηλικία μόλις 15 ετών, ο Pushkin δημοσίευσε τους πρώτους του στίχους. Μετά την αποφοίτησή του από το Αυτοκρατορικό Λύκειο, το 1817, ο Pushkin διορίστηκε υπάλληλος στο ρωσικό Υπουργείο Εξωτερικών υπό τον Ιωάννη Καποδίστρια. Εντούτοις, η ποίηση εξακολουθούσε να αποτελεί τη βασική ενασχόλησή του. Την εποχή εκείνη, ο Pushkin έγραφε και στίχους με σατιρικό περιεχόμενο, στηλιτεύοντας τη ρωσική κοινωνία και τον αυταρχισμό του τσαρικού καθεστώτος, με αποτέλεσμα να θεωρηθεί αντικαθεστωτικός και να προκαλέσει την έντονη δυσαρέσκεια του Αλέξανδρου Α΄. Χάρη, όμως, στην παρέμβαση κορυφαίων εκπροσώπων των ρωσικών γραμμάτων και του Καποδίστρια, ο Pushkin απέφυγε την εξορία στη Σιβηρία, όχι όμως και τη δυσμενή μετάθεση στη Νότια Ρωσία, όπου παρέμεινε για περίπου έξι χρόνια: στο Αικατερίνοσλαβ (σημερινό Ντνίπρο της Ουκρανίας), στο Κισινιόφ (σημερινή πρωτεύουσα της Μολδαβίας) και στην Οδησσό της Κριμαίας.
Κατά τα χρόνια της παραμονής του στη Νότια Ρωσία, ο Pushkin είχε την ευκαιρία να συνδεθεί με εξέχουσες προσωπικότητες της ελληνικής κοινότητας και να καταστεί κοινωνός των στόχων της Φιλικής Εταιρείας. Όταν πληροφορήθηκε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, δεν δίστασε να υποστηρίξει το εγχείρημα του Αλέξανδρου Υψηλάντη, παρά το γεγονός ότι η επίσημη στάση της ρωσικής κυβέρνησης δεν ήταν θετική. Τότε ακριβώς, ορμώμενος από την ιδέα άμεσης συμμετοχής στον αγώνα των Ελλήνων, ο Pushkin έγραψε το ποίημα Πόλεμος:
Πόλεμος! Ήρθε επί τέλους ο ξεσηκωμός.
Της τιμής τα λάβαρα ανεμίζουν.
Αίματα βλέπω στο γλέντι της εκδικήσεως.
Και οι σφαίρες με το θάνατο τριγύρω μου σφυρίζουν.
Αν και ο Ρώσος ποιητής απογοητεύτηκε από την έκβαση της Μάχης του Δραγατσανίου και την διαφυγή του Υψηλάντη στην Αυστροουγγαρία, δεν έπαψε να γράφει για την ελληνική υπόθεση, αφήνοντας ως πλούσια παρακαταθήκη των φιλελληνικών του αισθημάτων μία σειρά από γράμματα, σημειώσεις και ποιήματα αφιερωμένα ή εμπνευσμένα από τον αγώνα του 1821. Οπωσδήποτε, οι εμφύλιες διαμάχες και οι έριδες που αναδύθηκαν στην επαναστατημένη Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, προκάλεσαν τον σκεπτικισμό του Ρώσου διανοούμενου (όπως άλλωστε και πολλών Φιλελλήνων) για την πορεία του Αγώνα. Παρ’ όλα αυτά, το ενδιαφέρον του για την ελληνική υπόθεση παρέμεινε διαρκές και ανιδιοτελές, έως και την αίσια έκβαση της επανάστασης. Εγέρθητι, ω Ελλάς, εγέρθητι… Το ποίημα αυτό έγραψε ο Pushkin το 1829, επαναφέροντας στη μνήμη του τα πρωτόγνωρα εκείνα συναισθήματα που είχε νιώσει πριν μερικά χρόνια στο άκουσμα της Ελληνικής Επανάστασης. Αυτή ήταν και η τελευταία ωδή του μεγάλου ποιητή για τον ελληνικό αγώνα. Ήδη, η ζωή του Pushkin οδηγείτο σε περίεργες ατραπούς. Έχοντας επιστρέψει από το 1826 στην Αγία Πετρούπολη, έμελλε να βιώσει τη λογοκρισία των έργων του -προσωπικά από τον νέο τσάρο Νικόλαο Α΄- και τις κατηγορίες των συνοδοιπόρων του για αποστασία…
Το 1831 ο Pushkin παντρεύτηκε στη Μόσχα τη Ναταλία Νικολάγεβνα και τρία χρόνια αργότερα έλαβε το αυλικό αξίωμα του Kammerjunker, το οποίο τότε δινόταν σε νέους υψηλής αριστοκρατικής καταγωγής. Απεβίωσε στην Αγία Πετρούπολη στις 10 Φεβρουαρίου 1837, ύστερα από μονομαχία με τον φερόμενο ως εραστή της συζύγου του, Georges d’Anthès, θετού υιού του πρεσβευτή της Ολλανδίας στη ρωσική πρωτεύουσα. Ήταν μόλις 38 ετών.